اختلال شخصیت اجتنابی

● چشم انداز بیماری

راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات ذهنی، چاپ چهارم، تجدید نظر شده DSM-IV-TR اختلال شخصیت اجتنابی را این گونه شرح داده است:

الگوی فراگیر بازداری اجتماعی، احساس‌های نابسندگی و حساسیت زیاد نسبت به ارزیابی منفی که از اوایل بزررگسالی آغاز شده و در زمینه‌های گوناگون وجود دارد و با ظهور حداقل چهار علامت از موارد زیر مشخص می‌شود:

▪ مایل نیست با دیگران در ارتباط باشد مگر مطمئن شود که مورد محبت قرار می‌گیرد.
▪ در روابط صمیمانه به علت ترس از شرمساری یا مسخره شدن محدودیت نشان می‌دهد.
▪ خواستار رابطه و برخورد با افراد نباشد، مگر با برخی از کسانی که دوستشان دارد.
▪ نسبت به مورد انتقاد قرار گرفتن و یا طرد شدن در موقعیت‌های اجتماعی اشتغال ذهنی دارد.
▪ به دلیل ترس از بی‌کفایتی، در موقعیت‌های بین فردی جدید کمرو است.
▪ از لحاظ اجتماعی خود را نالایق و از لحاظ شخصی خود را فاقد جاذبه می‌پندارد. یا نسبت به دیگران احساس حقارت می‌کند.
▪به طوری غیر عادی نسبت به خطر کردن‌های شخصی و یا درگیر شدن در فعالیت‌های جدید بی‌میل است. زیرا ممکن است دچار دست پاچگی شود.

● چشم انداز رفتاری

در افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتنابی، حساسیت مفرطی به طرد دیده می‌شود که ممکن است باعث گوشه‌گیری و انزوای آن‌ها از جامعه گردد. هر چند این افراد، خجالتی هستند امّا غیر معاشرتی نیستند و حتی تمایل فراوانی به داشتن رابطه با دیگران دارند؛ ولی دلشان می‌خواهد که دیگران تضمین‌های بسیار محکم و غیر معمولی به آن‌ها بدهند مبنی بر اینکه بدون هیچ گونه خرده‌گیری و انتقادی آن‌ها را می‌پذیرند. اغلب، آن‌ها را مبتلا به عقدهٔ حقارت می‌خوانند (کاپلان – سادوک ۲۰۰۳).

● خصوصیات ویژه:

حساسیّت مفرط به طرد شدن از سوی دیگران، خصیصه بالینی محوری اختلال شخصیت اجتنابی است، و صفت شخصیتی عمده آن‌ها کمرویی است. (کاپلان – سادوک ۲۰۰۳)

خصوصیّات دیگرِ افراد مبتلاء به شخصیّت اجتنابی از این قرار است:

• نداشتن دوستان صمیمی
• حساسیت زیاد به انتقاد
• خجالتی بودن بیش از حد
• توداری و کم حرفی
• خودآگاهی بالا
• اجتناب از انجام وظایف اجتماعی
• مبالغه کردن در مشکلات

● راه معالجه این اختلال

از آنجا که تارنمای مسعود فهادان، یکی از بهترین راه‌های درمان بسیاری از اختلالات شخصیّتی را در تماشای فیلم و نمایش می‌داند توصیه می‌کنیم اگر در نزدیکی شما، فردی با این اختلال یعنی اختلال شخصیتی اجتنابی وجود دارد فیلم زیبا و تأثیر گذار "اینجا بدون من" را از طریق لینک زیر دانلود و وی را در معرض تماشای این فیلم قرار دهید. (مراقب باشید انگیزه شما فاش نشود که تأثیر بدی به جای خواهد گذاشت.)