مراقب تغییر رنگ زبانتان باشید!
رنگ، بافت و رطوبت زبان از آنچه در درون بدن شما اتفاق میافتد حکایت میکند. به همین دلیل در طب سنتی بسیاری از کشورها، از زبان برای تشخیص بیماری و درمان آن کمک گرفته میشود.
زبان قویترین ماهیچه بدن انسان است که در دهان قرار گرفته و به جویدن و هضم غذا کمک میکند. مهمترین کارکرد این عضو، تشخیص طعمهاست. اما با توانایی حرکت به انواع شکل، به تشکیل صداهای مختلف و صحبت کردن کمک میکند. مهم تر این که اگر در آینه به زبانتان نگاهی بیندازید، میتوانید از روی حالت ظاهری به وضعیت سلامتتان پی ببرید.
رنگ، بافت و رطوبت زبان از آنچه در درون بدن شما اتفاق میافتد حکایت میکند. به همین دلیل در طب سنتی بسیاری از کشورها، از زبان برای تشخیص بیماری و درمان آن کمک گرفته میشود. شایعترین عارضه زبان این است که رنگ آن تغییر میکند و به اصطلاح «بار گرفته» میشود. این عارضه میتواند به شکلهای مختلف باشد، اما در بیشتر موارد حاد نبوده و میتوان با رعایت برخی موارد آن را درمان کرد.
باردار شدن زبان نشانه چیست؟
وقتی سطح مخاط زبان به جای اینکه به رنگ صورتی مایل به قرمز باش توسط غشایی سفید و در برخی مواقع رنگهای دیگر پوشیده میشود، می گویند زبان باردار شده است.
حکمای طب سنتی معتقدند وجود این لایه روی زبان نشان دهنده وضعیت سیستم گوارشی است که اگر نازک و موقت باشد، یعنی در کار آنزیمهای معده که باعث تجزیه مواد غذایی در سیستم گوارشی میشوند، خللی ایجاد شده و باکتری، سلولهای مرده و مانده غذای خورده شده بین جوانههای چشایی ملتهب زبان قرار گرفتهاند.
در برخی منابع نیز آمده که لایه سفید روی زبان نشان دهنده سرد و تر شدن مزاج یا به اصطلاح «بلغمی شدن بدن» است؛ به خصوص اگر در اطراف زبان بوده و جای دندانها روی آن افتاده باشد. اما اگر خیلی شدید باشد میتواند دلایل دیگری داشته باشد.
یبوست: خیلی از افراد معتقدند سفید شدن رنگ زبان به دلیل یبوست اتفاق میافتد. این موضوع به طور تجربی درست بوده و جنبه علمی آن نیز تا حدی تأیید شده است. هنگام یبوست مواد زائدی که باید دفع شوند در بدن باقی میمانند و گازها و مواد مانده در روده میشود.
شکلات: ممکن است این لایه سفید بر اثر خوردن غذاهای چسبناک، نوشیدنیها و مواد شیرین کننده مصنوعی مانند آدامس و آب نبات به وجود بیاید. این لایه سفید باعث بوی نامطبوع دهان و فعالیت باکتریهای مضر میشود. برای رفع این حالت میتوان از درمانهای خانگی استفاده کرد. در اولین قدم بهتر است مصرف آب را افزایش دهید و از مواد غذایی سالم و سرشار از فیبر استفاده کنید.
کاندیدیازیس: سفیدشدن زبان میتواند نشانه کاندیدیازیس (نوعی بیماری قارچی در هان و دیگر مناطق مرطوب پوست است که با مصرف بیش از اندازه دهانشویه های شیمیایی یا خوردن آنتی بیوتکی فراوان ایجاد میشود(باشد.
غذای چرب: زمانی که زبانتان بار پیدا کرد، دقت کنید چه غذاهایی پیش از آن مصرف کردهاید؛ چون رژیم غذایی نادرست و خوردن غذاهای پرچرب میتواند منجر به باردارشدن زبان شود. در این صورت باید از خوردن این قبیل خوراکیها خودداری کنید.
دلایل دیگر این التهاب که باعث سفیدی زبان میشود عبارتاند از:
سیگار کشیدن، تب، کم آبی بدن و حتی تنفس زیاد از طریق دهان. یادتان باشد اگرچه سفیدی روی زبان موقتی و بی ضرر، ولی هشداردهنده است.
درمان دو حبه سیر را با سرکه سیب مخلوط کنید، سپس با یک قاشق چای خوری مریم گلی و یک قاشق غذاخوری عسل حل شده در یک لیوان آب جوش ترکیب کنید. این ترکیب را در فریز نگهداری کرده و در عرض سه روز مصرف کنید.
مسواک زدن و تمیز کردن سطح زبان نیز میتواند کمک کننده باشد. با این حال نباید مسواک را با فشار زیاد روی زبان کشید چون باعث زخمی شدن آن میشود.
تشخیص طب سنتی
بار زبان در طب سنتی طبقه بندیهای مختلفی دارد؛ طبقه بندی بر این اساس انجام میشود که بار، کدام قسمت از زبان را گرفته باشد، چه رنگی باشد، میزانش چقدر باشد و همراه با آب دهان یا مواد لزج و چسبنده باشد یا خیر. نوع تجویز درمان نیز با توجه به این موضوع متفاوت است.
اگر زرد بود: بار زرد رنگ زبان نشانه صفراوی شدن بدن است. این حالت به دلیل افزایش مایعات و مواد طیف زرد رنگ بدن ایجاد میشود. حالت دیگری هم به نام «کمودت» یا تیرگی و سیاهی رنگ زبان وجود دارد که نشانه سودایی بودن فرد است. معمولاً کسانی دچار این حالت میشوند که زندگی پرتنش همراه با مشکلات روحی- عاطفی فراوانی دارند.
اگر بی رنگ بود: اگر زبان یا غشای مخاطی (لایههای سلولی که قسمتهایی از بدن مثل دهان و بینی را از خشک شدن محافظت میکنند) رنگ پریده به نظر برسند، یعنی خون بدن شما کمبود هموگلوبین دارد. هموگلوبین پروتئینی است که در گلبولهای قرمز خون وجود دارد و نقش آن حمل اکسیژن و دی اکسید کربن در خون است. این عارضه معمولاً منجر به خستگی و بی حالی میشود. به عقیده متخصصان سنتی، نشانههای این عارضه، سردشدن زبان، احساس کمبود انرژی و خستگی است. میتوان با خوردن جوشاندههای گیاهی مثل سیر، زنجبیل و دارچین آن را مداوا کرد.
اگر قرمز روشن بود: زبان متورم سرخ رنگ نشان دهنده کمبود یک سری مواد مغذی خاص در بدن است؛ به ویژه آهن و ویتامین B. آهن که در گوشت قرمز، پسته، بادام و زردآلو یافت میشود برای شکل گیری سلولهای قرمز خونی، حیاتی و برای تأمین انرژی و تداوم حیات، ضروری است.
ویتامین B نیز برای متابولیزم انرژی، رشد سلولی و عملکرد درست سیستم عصبی لازم است. گوشت لخم، صدف، آجیل و زردآلوی خشک شده سرشار از ویتامین B هستند. به عقیده متخصصان طب گیاهی، زبان سرخ نشان دهنده حرارت است. رنگ زبان ممکن است در نواحی مختلف آن بسته به اندامهای مختلف بدن تیره تر به نظر برسد. مثلاً ریشه زبان نشانه حرارت اضافی در رودههاست. با خوردن غذاهای خنک کننده مثل خیار، هندوانه و چای سبز میتوانید این دما را متعادل کنید.
اگر ارغوانی بود: اگر رنگ زبان شما ارغوانی به نظر میرسد احتمالاً شما از کلسترول بالا رنج میبرید که میتواند منجر به مشکلات قلبی شود. زبان ارغوانی میتواند نشانه برونشیت مزمن نیز باشد که باعث کاهش کارآیی امواج هوا در رساندن اکسیژن به جریان خون میشود.
اگر زبان شما همچنان ارغوانی بود حتماً به پزشک مراجعه کنید. به عقیده متخصصان طب گیاهی، لکههای روی زبان منعکس کننده آلرژیهایی مثل آسم و اگزما هستند. برای مداوای آسم، ترکیب شیرین بیان و گیاه جینکو و برای اگزما، ترکیب سیر و شبدر قرمز را تجویز میکنند.
اگر رنگ زبانتان تیره بود…
مصرف بعضی خوراکیها و نوشیدنیها مثل قهوه، بعضی داروها مثل آنتی بیوتیک ها، سیگار کشیدن و جویدن تنباکو میتواند به طور موقت رنگ آن را به قهوه ای تیره یا مشکی تغییر دهد. درواقع سطح زبان از برجستگیهای نخی شکل کوچکی به نام پاپیلاها پوشیده شده و هرچه این پاپیلاها بلندتر باشند، رنگ بیشتری را به خود جذب میکنند. اگرچه این لکهها موقت هستند و با چند بار مسواک زدن روی زبان برطرف میشوند، اما باید بدانید مصرف هرگونه تنباکو خطر ابتلا به سرطان دهان را افزایش میدهد.
اگر تشخیص ندادید!
تشخص علت و نوع بار زبان مهارت خاصی میخواهد، زیرا مصرف بعضی مواد غذایی میتواند پزشک را به خطا بیندازد؛ برای مثال زردچوبه، زعفران یا حتی چای میتوانند بار سفید زبان را زرد کنند. بنابراین ظاهر زبان تنها یکی از کلیدهای تشخیصی است و برای معاینه کامل باید رنگ پوست، مو، چشم، حالت موها، میزان فعالیت بدن، قوام بدن (شلی و سفتی)، نبض فرد، چاقی، لاغری و… را هم درنظر گرفت.
- منبع: تسنیم