درد قفسه سینه همیشه آنژیوگرافی نمی‌خواهد!

اخیرا بسیاری از بیماران، تمایل زیادی به انجام آنژیوگرافی پیدا کرده‌اند، بدون آن که درد قفسه سینه در آن‌ها منشأ قلبی داشته باشد. واقعیت این است که بسیاری از دردهای قفسه سینه، بخصوص در جوانان، منشأ قلبی ندارد و می‌تواند بر اثر خوردن مواد غذایی به صورت بی‌رویه یا بر اثر برخی بیماری‌های ریوی ایجاد شود. در برخی موارد نیز مشکلات روحی، درد قفسه سینه ایجاد می‌کند.

آنژیوگرافی، روشی بسیار دقیق برای بررسی رگ‌های کرونری قلب است. با وجود این، در موارد خاصی این روش برای تشخیص بیماری‌های قلبی لازم است. برای تشخیص بهتر وضعیت بیمار قلبی و اینکه آیا بیمار دچار تنگی رگ‌های قلب است بهترین راه، صحبت با بیمار و دقّت در علائم اوست. پس از آن می‌توان با معاینه دقیق و نوار قلب، اطلاعات بیشتری به دست آورد. در نهایت اگر به نتیجه نرسیم و بخواهیم روش‌های سخت‌تر و البته پر ریسک‌تر را به کار ببریم آنژیوگرافی را انتخاب می‌کنیم.

برای آنژیوگرافی در محل کشاله ران یک سوراخ کوچک ایجاد می‌شود؛ سپس کاتتر را که لوله‌ای بلند و باریک و تو خالی است، به داخل رگ می‌رانند و از آنجا به داخل قلب و رگ‌های کرونر می‌فرستند. پس از این که نوک کاتتر به داخل رگ کرونری فرستاده شد،‌ ماده حاوی ید با نام ماده حاجب، تزریق و تصویر رگ‌ها نمایان می‌شود.

نقطه قوت این روش، ایجاد تصویر مستقیم از رگ‌های قلب و تعیین درصد تنگی آنها به طور نسبتاً دقیق است. حسن دوم این روش این است که در صورت وجود تنگی شدید رگ‌های کرونری در همان زمان، می‌توان درمان شامل: بالون زدن یا استنت‌گذاری را انجام داد.

بر اساس توضیح فوق در روش آنژیوگرافی،‌ درصد کمی از بیماران با تنگی‌های مختصر در همان جلسه بهبود می‌یابند ولی در مجموع این یک کار تشخیصی است. معمولاً قبل از هر گونه عمل باز یا بسته روی رگ‌های کرونری ابتدا باید با آنژیوگرافی، آناتومی رگ‌ها و محل دقیق تنگی را مشخص کرد.

کاربرد دیگر آنژیوگرافی در بیمارانی است که مشکوک به تنگی رگ‌های کرونری هستند ولی نتیجه تست ورزش، اکوکاردیوگرافی، نوار قلب و دیگر تست‌ها، تشخیص قانع‌کننده‌ای را مطرح نکرده است.

روش‌های تشخیصی دیگری نیز وجود دارد یکی دیگر از روش‌های تشخیصی، اسکن هسته‌ای قلب است. تزریق موادی که دارای ایزوتوپ‌های ناپایدار هستند و اشعه گاما ساطع می‌کنند، یکی از راه‌های تصویربرداری از قلب است. از این روش می‌توان برای بررسی تنگی رگ‌های کرونری و یافتن مناطقی از قلب که تحت استرس دچار کمبود خون و اکسیژن می‌شوند، استفاده کرد.

بعد از تزریق موادی مثل تالیوم یا تکنزیوم ابتدا در حال استراحت، تصویر قلب بیمار به وسیله دوربین گاما مشخص می‌شود و سپس بیمار ورزش می‌کند. با حداکثر فعالیت ورزشی جریان خون قلب تا پنج برابر افزوده می‌شود. در این حال اگر یک یا چند شاخه از رگ‌های کرونر دچار تنگی باشد، به آن قسمت‌های قلب به اندازه بقیه جاها خون نمی‌رسد و تصویر آن قسمت‌ها کمرنگ‌تر خواهد بود. به این ترتیب تنگی رگ‌های قلبی مشخص خواهد شد.

دکتر رضا کریمی

‌ فوق‌تخصص بیماری‌های غدد و متابولیسم