نقد دین زرتشت

معنای زرتشت:

1. دارنده شتران زرد؛
2. ستاره شناس؛
3. ستاره پرست.

تاريخ تولد زرتشت:

از 329 سال قبل از میلاد تا 6321 سال قبل از میلاد حضرت مسیح علیه السلام گفته شده است، یعنی اختلافی در حدود 5992 سال در تاریخ تولد ایشان وجود دارد[1].

محل تولد او:

به صورت قطعی معلوم نیست، و نواحی زیر از قوی ترین محتملات است:

1. در ناحیه ماد (آذربایجان) و ارومیه؛
2. برخی دیگر در بلخ افغانستان؛
3. و برخی دیگر در ری؛
4. حتی طبری در کتاب تاریخ طبری، فلسطین را محل ولادت او معرفی می کند.

تحصیلات وی:

در باب تحصيلات زرتشت نيز اختلاف بسيار است، برخى او را تحصيل­كرده يونان و برخى ديگر شاگرد مكتب هاى فلسفى هند مى­دانند.

وفات زرتشت:

زرتشت در سن هفتاد يا هفتاد و هفت سالگى، به وسيله يك سرباز تورانى كشته شد.

سیره وی:

دیدگاه ها در مورد زندگی زرتشت به دلیل اینکه صدها یا هزاران سال سینه به سینه نقل شده، قابل اعتماد نیستند و هیچ خبر اطمینان بخش در مورد زندگی او در دست نیست. برای نمونه اصلاً معلوم نیست چرا به او «زرتشت» می گفتند و حدود ده جور آن را معنا کرده اند.

چند نکته:

اساس و شالوده ی هر دین را آموزه های پیامبر آن دین تشکیل می دهد به گونه ای که اگر نتوانیم سخن و رفتار پیامبری را نشان دهیم، به معنای محو دین او و بی اعتباری آن است؛ اگر ندانیم پیامبر یک دین، در چه هزاره ای می زیسته، هیچ سخن و رفتاری را نمی توان با اطمینان به او نسبت داد این، ضعفی بزرگ است که دامنگیر دین زرتشتی شده است و پیامبر دین زرتشتی از همه جهت ابهام دارد و کسی که از همه نظر در ابهام است چگونه می توان سخن و رفتار و دینی را به او نسبت داد؟

زرتشتی پژوه برجسته "هاشم رضی" می گوید:

درباره شناخت درست زمان زرتشت نمی توان داوری درست و پا برجایی کرد، دانشمندان از روزگاران کهن تا امروز، تاریخ هایی یاد کرده اند که اندازه میان آن ها تا شش هزار سال اختلاف دارد[2].

وقتی از موبد دکتر اردشیر خورشیدیان (رئیس انجمن موبدان تهران) در مورد سال ولادت و به پیامبری رسیدن حضرت زرتشت سؤال شد، جواب داد:

معلوم نیست!، بعد هم بیان کرد نخستین روز دقیق زایش هیچ پیامبری مشخص نیست مثلاً بین فرقه های مختلف مسیحی بین روز تولد حضرت مسیح علیه السلام پنج روز اختلاف است و در مورد روز تولد حضرت محمد صلی الله علیه و آله نیز بین شیعه و سنی، هفت روز اختلاف است.

و در آخر می گوید:

محل و تاریخ تولد پیامبر چه اهمیتی می تواند داشته باشد؟ مهم پیام های پیامبران است[3]!

پاسخ ما به جناب خورشیدیان!

پنج یا هفت روز کجا و شش هزار سال کجا! خیلی فرق است! چند روز اختلاف در تولد شخصی، مشکل ایجاد نمی کند اما کسی که نمی دانیم سه هزار سال پیش متولد شده یا نه هزار سال پیش، نمی توانیم هیچ سخن و هیچ مسئله تاریخی را به او با اطمینان خاطر نسبت بدهیم و بپذیریم.

پس، دانستن تاریخ حیات یک پیامبر، هر چند بصورت تقریبی، خیلی اهمیت دارد؛ این مشکل زمانی حادتر می شود که آموزه ها، چند هزار سال، به صورت شفاهی منتقل شده باشد[4]!

کتاب آسمانی!

آنچه امروزه بعنوان اوستا می شناسیم و به همت دکتر جلیل دوستخواه چاپ شده، حدود 850 صفحه است. امّا جالب اینکه زرتشتیان قائلند که بیشتر آن، مطالب تحریف شده می باشد و تنها بخش "گات ها" از اوستا باقی مانده است.

گات ها چهل، پنجاه صفحه بیشتر نیست زرتشتیان ادعا دارند دینشان می تواند جهانی شود، چگونه با این تعداد برگ، می توانند، پاسخگوی نیاز بشریت باشند؟

کتابی که سخنی از احکام شرعی در آن به میان نیامده، چگونه می توان با آن، پرسش های فراوان را پاسخ داد؟ استاد فاطمی در وبلاگ خودش، ده سؤال از یکی از زرتشتیان، به نام اِمرداد نموده است و از او خواسته است با استفاده از کتاب گات ها، به آن ها پاسخ دهد:

1. حکم قاتل چیست؟
2. اموال مردگان میان چه افراد و چگونه تقسیم شود؟
3. زنا و همجنس بازی حلال است یا حرام؟
4. در صورت حرام بودن زنا و همجنس بازی، مجازات خطاکار، چیست؟
5. با دزد چه باید کرد؟
6. اگر دشمن به ما حمله کرد چه وظیفه ای داریم؟ اگر در این راه کشته شویم در قیامت چه جایگاهی خواهیم داشت؟
7. خدا را چگونه عبادت کنیم؟
8. چه کسی باید پاسخگوی مسائلی باشد که در گاتها نیست؟ اگر انجمن زرتشتیان است، در کجای گاتها آمده که به انجمن زرتشتیان مراجعه شود و مشروعیت آن از کجا بدست آمده؟
9. چه چیزهایی بر ما واجب است؟
10. چه چیزهایی بر ما حرام است؟

تازه، ای کاش معنای همین چند صفحه هم معلوم بود؛ ژان کلنز (Jean Kellens) که سالیان دراز اوستا را تحقیق و تدریس کرده باور دارد ما نیمی از معنا و مفهوم گات ها را هم نمی دانیم، سپس توضیح می دهد که مترجمانِ گات ها ذهنیت های خود را در ترجمه کردن، به این کتاب تحمیل کرده‌اند[5].

با توجه به آنچه در مورد شخصیت زرتشت گفتیم، نمی توان ثابت کرد که همین چند صفحه هم از زرتشت باشد! زرتشتی ها خیلی تلاش دارند حتی با دلیل های سست و مضحک، اثبات کنند که این مقدار برای زرتشت است.

مرحوم دکتر پرویز رجبی (م 1390) در مورد اعتبار کتاب اوستا و گات ها در سال 88، مصاحبه ای دارد که می گوید:

زرتشتی به کسی می گوییم که پیرو خود زرتشت است، یعنی به همان دستورات اصیل زرتشت وفادار است. گات ها که کتاب مقدس زرتشتی هاست و منسوب به زرتشت است، اصالتش مورد تردید است! یکی از کتاب های زرتشتی ها وندیداد است اگر زرتشت این کتاب را می دید شاید سکته می کرد اساساً این دین در گذشت زمان چیز دیگری شده است[6].