خیر دنیا و آخرت در طلب مغفرت از خداست.

بحث اخلاقی

استغفار، دعایی جامع

عن مولانا الصادق علیه السلام أنّه قال: إنَّ مِن أجمَعِ الدُّعاءِ الاستغفارَ.[1]

بر اساس روایات، یکی از آداب دعا این است که دعا و خواسته انسان از خدا، جامع باشد. هم چنانکه یکی از سیره‌های عملی پیامبر صلوات الله علیه و آله این بود که ترجیح می‌داد دعاهایش جامع باشد.

کان [رسول الله صلی الله علیه و آله] یستحبّ الجوامع من الدعاء.[2]

دعای جامع، دعایی است که خیر دنیا و آخرت را یک‌جا جمع کرده باشد. ما (آیة الله ری‌شهری) در کتاب کنز الدعاء، بسیاری از دعاهای جامع را نقل کرده­‌ایم. مثلاً یکی از دعاهای جامع، این دعای قرآنی است که می­‌فرماید:

رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَةً.[3]

یا آن دعایی که از رسول خدا صلوات الله علیه و آله در جواب کسی که از ایشان نحوه دعا کردن را سؤال کرد، نقل شده است که فرمودند: بگو:

اللّهُمَّ اغفِر لي وَ ارحَمني وَ عافِني وَ اهدِني وَ ارزُقني.[4]‏

خدایا! من را ببخش، و به من رحم کن، و به من سلامتی بده، و مرا هدایت کن و به من روزی بده.

آن شخص پس از شنیدن این دعا که جامع مغفرت، رحمت، سلامتی، هدایت و روزی است؛ در حالى كه كف دستانش را روی هم گذاشته بود، رفت. پيامبر صلوات الله علیه و آله فرمودند: «او دستانش را از نيكى، پُر كرد».

در روایتی هم که در آغاز بحث خوانده شد یکی از دعاهای جامع و در عین حال، بسیار کوتاه، معرفی شده است.

طبق این نقل، امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «یکی از جامع‌ترین دعاها، استغفار و طلب آمرزش از خداوند متعال است».

خیر دنیا و آخرت در طلب مغفرت از خداست. اگر انسان مورد مغفرت الهی قرار گیرد، هم آخرت خوبی خواهد داشت و هم دنیایش آباد می­‌شود.

آخرت خوبی دارد، چون با استغفار از گناه، پاک شده است. دنیای آبادی هم دارد، چون بر اساس این آیات که می‌فرماید:

اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ إِنَّهُ كانَ غَفَّاراً * يُرْسِلِ السَّماءَ عَلَيْكُمْ مِدْراراً * وَ يُمْدِدْكُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنينَ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ جَنَّاتٍ وَ يَجْعَلْ لَكُمْ أَنْهاراً[5]؛ درهای برکت بر او گشوده می‌شود.

بنابراین، این روایت هم ریشه در آیات قرآن دارد. 

خدایا ما را مشمول مغفرت و رحمت خودت قرار ده!

تقریر درس خارج آیة الله ری‌شهری 92/12/20

پانوشت: