هشام بن ابراهیم عباسی کیست؟

هشام (هاشم) بن ابراهیم راشدی همدانی» مردی مذموم و مطعون بود و امام رضا علیه‌السلام به خاطر نفاقی که در نهاد او رسوخ داشت او را لعنت کردند و از او تبری فرمودند.

از اخبار و آثار او چنین معلوم است که او عامل و گزارشگر خلفا بود و در خانه امام کاظم و امام رضا علیهماالسلام رفت و آمد داشته و اوضاع و احوال آن حضرت را به هارون و مأمون اطلاع می‌داده است. همچنین مأمون، فرزند خود عباس را نزد او گذاشت تا علم و ادب بیاموزد و از این جهت او را «هشام عباسی» هم گفته‌اند.

شخصیت و موقعیت

شیخ صدوق در کتاب عیون اخبار الرضا روایت می‌کند که هشام بن ابراهیم راشدی همدانی از نزدیکان امام رضا علیه‌السلام بود و قبل از اینکه آن حضرت را به طرف خراسان ببرند، هشام مردی ادیب و زرنگ بود و کارهای امام رضا علیه‌السلام به دست او انجام می‌گرفت و اموال از اطراف و نواحی به دست او می‌رسید.

بعد از این که امام رضا علیه‌السلام را به خراسان بردند، او هم به خراسان رهسپار شد و خود را به فضل بن سهل نزدیک کرد و فضل هم او را گرامی داشت و به خود نزدیک نمود. او اخبار امام رضا علیه‌السلام را به ذوالریاستین و مأمون اطلاع می‌داد و از این جهت نزد آنان مقرّب بود و هر چه در خانه امام می‌گذشت از آن‌ها پنهان نمی‌کرد.

معمر بن خلاد گوید: امام رضا علیه‌السلام فرمود: «هشام بن ابراهیم عباسی و پدرش هر دو زندیق بودند«.

مأمور سخت گیری بر امام رضا علیه‌السلام

ابوطالب گوید: امام رضا علیه‌السلام فرمود: «هشام عباسی به من گفت: چرا درخواست‌های مأمون را انجام نمی‌دهی؟ گفتم: ای عباسی! تو هم با من دشمنی می‌کنی؟ گفت: آری باید درخواست‌های او را اجابت کنی و الا گردنت را می‌زنم«.

منـابـع:

• شیخ حر عاملی- وسائل الشیعه- جلد 12
• علامه محمد باقر مجلسی- بحارالانوار- جلد 49
• شیخ صدوق- عیون اخبار الرضا
• شیخ عباس قمی- سفینه البحار- جلد 1