شش اشتباه که مدرسان با معلومات بالا انجام می دهند!

شش دام  که مدرسان با معلومات بالا در آن گرفتار می‌شوند:

اگر حس می‌کنیم در زمینه‌ تخصصی خودمان خیلی اطلاعات داریم، ممکن است در زمان تدریس دچار یک یا چند مورد از خطاهای زیر بشویم؛ خطای ششم خیلی شایع‌تر است.

خطای اوّل: تحمیل اضافه‌بار

گاهی برخی مدرسان فکر می‌کنند هر آنچه خودشان می‌دانند را باید منتقل کنند. برای همین شروع می‌کنند به بمباران محتوا. گاهی این محتوا خیلی زیاد است و یادگیری را برای مخاطب سخت و گاهی غیرممکن می‌کند.

حجم زیاد محتوا باعث ایجاد استرس در مخاطب ما می‌شود.

البته همیشه هم این‌طور نیست!

گاهی اوقات مخاطب شما دوست دارد شما بار اضافی بر او تحمیل کنید! ولی شما یا نباید تسلیم شوید یا اینکه راهکاری جدید اتخاذ کنید! در ادامه توضیح می‌دهیم:

مثلاً کسی از شما خواسته است به‌ صورت خصوصی برایش تدریس کنید و چون پول زیادی داده توقع دارد حجم زیادی از محتوا را تدریس کنید. درست مثل وقتی‌ که شاگرد شما به رستوران می‌رود و تا آنجا که می‌تواند می‌خورد. او نمی‌داند که این کار برایش ضرر دارد.

شما در این مواقع دو راه دارید:

۱- اینکه محتوای به‌ اندازه تدریس کنید و تسلیم نشوید. ولی ممکن است مخاطب شما فکر کند شما دارید کم‌کاری می‌کنید.

۲- شرایطی برای مرور اطلاعات بعد از جلسه را فراهم کنید؛ یعنی اطلاعات را به‌ صورت زیاد و فشرده تدریس کنید ولی بعداً به‌ صورت تلفنی، ایمیلی و یا حتی از طریق تلگرام و سایر شبکه‌های اجتماعی، درس‌ها را با یکدیگر مرور کنید.

خطای دوم: تحقیر مخاطب

برخی فکر می‌کنند چون زیاد می‌دانند می‌توانند دیگران را تحقیر کنند. در دنیای این افراد آدم‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• دسته‌ی اوّل: آن‌ها که می‌دانند؛
• دسته‌ی دوم: احمق‌ها

و این درست نیست.  این افراد مغرور فراموش می‌کنند که هر انسانی ابتدا نمی‌داند و بعد با آموزش یاد می‌گیرد.

جالب اینجاست این افراد حتی گذشته‌ی خودشان را هم فراموش می‌کنند و تصورشان این است که از همان ابتدا همه‌ چیز را می‌دانسته‌اند. پس ما یادمان باشد اگر متخصص یک‌ رشته هستیم باید به مخاطبان خودمان که هیچ‌چیز نمی‌دانند احترام بگذاریم و با صبر و مهربانی برای آنان تدریس کنیم.

خطای سوم: زیاد و سطحی

گاهی کسانی که خیلی معلومات دارند، شروع می‌کنند به گفتن مطالب زیاد و پراکنده. آن‌ها به هر سؤالی جواب می‌دهند و از هر موضوعی صحبت می‌کنند.

شاید کلاس این افراد متنوع باشد ولی بازدهی کافی را ندارد. چون مخاطبان بعد از کلاس با خودشان فکر می‌کنند که ما چه چیزی یاد گرفتیم؟ و ممکن است جوابی برای آن پیدا نکنند!

بهتر است به‌ جای گفتن مطالب بسیار زیاد و سطحی، مطالب کمتر و عمیق‌تری بگوییم. برای عمق بخشیدن به محتوا می‌توانید از روش تدریس بحث کلاسی و پرسش و پاسخ استفاده کنید.

خطای چهارم: انتظارات زیاد و تکالیف سنگین

توقع بی‌جا داشتن یکی دیگر از خطاهایی است که افراد با معلومات زیاد ممکن است دچار آن بشوند. در هنگام گفتن تکالیف، باید سطح و نیاز مخاطب خودمان را در نظر بگیریم. اگر تکالیف به‌ صورت غیرمنطقی زیاد باشند مشکلات زیر به وجود می‌آید:

• استرس و فشار روانی شدید به شاگردان؛
• بررسی و نمره دادن سخت و وقت‌گیر می‌شود؛
• رعایت عدالت در نمره دهی سخت می‌شود؛
• باعث ایجاد مقاومت در انجام تکلیف می‌شود (شاید ترجیح بدهند اصلاً تکلیف را انجام ندهند)؛
• احتمال تقلب زیاد می‌شود.

خطای پنجم: سرعت زیاد در تدریس

چون برخی افراد با معلومات بالا می‌خواهند همه‌ چیز را بگویند معمولاً وقت کم می‌آورند، پس برای جبران کمبود وقت، سرعت تدریس را زیاد می‌کنند. این افزایش سرعت به حدی می‌رسد که اصل آموزش را دچار مشکل می‌کند.

البته سرعت خیلی آهسته هم ضررهای خودش را دارد. مثلاً کسانی که زودتر یاد می‌گیرند دوست دارند سرعت تدریس بیشتر باشد.

این شما هستید که باید سرعت مناسب برای تدریس خودتان را کشف کنید. به‌ طوری‌که نه شاگردان ضعیف عقب بمانند و نه شاگردان قوی خسته شوند.

خطای ششم: عدم تکرار

افرادی با معلومات بالا فقط دوست دارند اطلاعات جدید بدهند و مرور کردن خوششان نمی‌آید. این افراد اعتقاد دارند که خود مخاطبان باید بروند و مباحث را مرور کنند؛ اما مرور و تکرار دسته‌ جمعی گنجی بزرگ است که نباید از آن صرف‌نظر کنیم.

همه‌ ما می‌دانیم که: فقط قسمت بسیار کوچکی از آنچه فقط یک‌بار خوانده‌ایم یا شنیده‌ایم را حفظ می‌کنیم پس تکرار و مرور ضروری است.

نتیجه‌گیری:

برای اینکه مخاطب شما بر مطلبی تسلط پیدا کند باید مفاهیم کمتری را به‌ صورت عمیق تدریس کنید و طی زمان آن‌ها را تکرار کنید. این تکرار آنقدر باید زیاد باشد تا ملکه‌ ذهن مخاطب ما شود و بر محتوا تسلط پیدا کنند.

وقتی کسی بر چیزی مسلط شد می‌تواند خلاق باشد و چیز جدیدی به آن اضافه کند.

محمد حافظی نژاد