13 پروژه دانشجوی عزیزم، آقای محمدباقر جوادی «D3»

باسمه تعالی

با عرض سلام و خسته نباشید خدمت استاد گرامی جناب استاد رضانژاد!
محمدباقر جوادی هستم از کلاس D3
پیشاپیش از استاد عزیزم عذر خواهی می کنم، چرا که 2 مورد از پاسخ ها طولانی خواهد بود.

پرسش اول: آیا در رابطه با اینکه خانواده دختر در امر ازدواج پیش قدم شوند، اشکال شرعی وجود دارد؟
پاسخ: اصل اقدام خانواده برای خواستگاری اشکال اساسی و شرعی ندارد. اما واقعیت جامعه را هم باید در نظر گرفت، زیرا در اکثریت قریب به اتفاق جامعه ممکن است در ذهن پسر و خانواده اش تصویری منفی از دختر و خانواده اش باقی بگذارد و این طور برداشت کنند که ممکن است دختر عیب و ایرادی داشته باشد که خانواده اش برای خواستگاری پیش قدم شده اند و حتی اگر ازدواجی هم سر بگیرد، این مسأله در زندگی مشترک آن ها مشکل ساز خواهد بود. به ویژه در هنگام اختلاف هایی که ممکن است پیش آید این اقدام خانواده دختر، به او یادآوری می شود.
پس در قدم اول اگر چه اشکال شرعی ندارد ولی با توجه به واقعیت جامعه اقدام بی خطری نخواهد بود و عواقب ناخوشایندی به همراه خواهد داشت.
پس اگر خانواده دختر، پسری را در شأن دخترشان دیدند، چه کار کنند؟
بهترین راه حل این است که فردی امین و مطمئن را واسطه قرار دهند تا دختر را بعنوان یک گزینه ازدواج به پسر معرفی کند، بدون اینکه ردپایی از خانواده دختر در میان باشد. البته این شخص باید به راستی قابل اعتماد باشد، جاافتاده و دنیادیده باشد، شخص ساده ای نباشد و همچنین کسی نباشد که بخواهد در آینده از این مسأله بعنوان یک امتیاز برای خود و یک نکته منفی برای خانواده دختر سوء استفاده کند و بخواهد در جایی و موقیتی از آن به نفع خود بهره برداری کند.
بنابراین خانواده دختر نه اینکه کلاً بی خیال مسأله شوند و نه اینکه مستقیماً اقدام کنند؛ بلکه فردی قابل اعتماد را در میان فامیل و یا دوستان به عنوان واسطه امر ازدواج به نزد خانواده پسر بفرستند تا شأن خانوادگی خودشان نیز حفظ شود.

پرسش دوم: آیا ممکن است گناهی باعث شود که فرصت ازدواج از کسی گرفته شود؟ و آیا می توان گفت افرادی که به هر حال فرصت ازدواج برایشان فراهم نمی شود گناهی مرتکب شده اند؟
پاسخ: درست است که اعمال ما، در زندگی همین دنیا آثار مثبت و منفی فراوانی به دنبال دارد، امّا اینکه کسی به خاطر انجام دادن گناهی ازدواجش به تأخیر افتاده، چنین قضاوتی، قضاوت کسی خواهد بود که علم غیب و چشم برزخی داشته باشد؛ و گذشته و آینده را بتواند ببیند؛ که ما هم در چنین مقامی نیستیم.
با این حال یکی از گناهانی که باعث تأخیر در ازدواج دختر می شود، این است که دختر و خانواده اش به بهانه های واهی و غیر معقول پسری را در خواستگاری رد کنند؛ در نتیجه سن دختر بالا می رود و ممکن است خواستگار دیگری هم برای دختر نیاید.

پرسش سوم: چه کنیم تا واسطه گری در امر ازدواج را به نحو صحیح در جامعه فرهنگ سازی کنیم؟
پاسخ: در گذشته به علّت اینکه شهرها هنوز بزرگ نشده بود و اهالی شهر و یا روستا شناخت کافی و کاملی از هم داشتند، ازدواج بیشتر در میان فامیل، شهر و محل سکونت انجام می شد و انتخاب شوندگی دختر مشکل چندانی را تولید نمی کرد و بالا بودن تعداد انتخاب کننده ها هم در سهولت امر ازدواج نقش مؤثری داشت.
امّا به دلیل بزرگتر شدن شهر ها، مهاجرت ها، و از بومی خارج شدن شهر ها و ساکنین شهر ها، و پیچیده شدن ارتباط ها، انتخاب شوندگی زن ها مشکل بزرگی را بر سر راه دختران ایجاد کرد.
بنابراین نیاز است که برای شیوه همسریابی در دنیای امروز تدبیری اندیشید؛ در غیر این صورت جامعه، خود تدبیری غلط خواهد اندیشید.
مانند ازدواج های اینترنتی، چت، تالارهای گفتمان، ایمیل و ارتباط دختران و پسران در محل دانشگاه ها و کوچه و خیابان و پارک ها، به بهانه ازدواج و ادامه دادن این ارتباط که کار بسیار پر خطری است.
حال چه باید کرد؟
باید واسطه گری در امر ازدواج  را به نحو صحیح و اصولی ترویج داد. البته مراکز همسر یابی در جامعه وجود دارند امّا ایرادهایی دارند و آسیب هایی را به جامعه وارد می کنند. هر چند که برخی از این مراکز با قصد خیر و با عنوان خیریّه این کار را انجام می دهند، امّا بسیارند مراکزی که از این راه مقاصد اقتصادی خود را دنبال می کنند.
به هر حال این مراکز صرفاً معرفی کننده هستند؛ بدون اینکه بخواهند درباره ویژگی های مثبت و منفی دو طرف اظهار نظر کنند و یا کار کارشناسی انجام دهند.
نکته مهمی که در مراکز همسریابی چه آنان که اهداف اقتصادی را دنبال می کنند و چه آنان که به صورت خیریّه این کار را انجام می دهند، وجود دارد این است که این مراکز یک عیب بزرگ دارند و آن تصور منفی مرد بعد از ازدواج، در مورد همسرش خواهد بود که چرا او خود را به مراکز همسر یابی معرفی کرده و از این مراکز، همسر خود را درخواست نموده است و این را برای همسر خود یک عیب می داند.
پس بهترین کار این است که بزرگتر ها و دنیا دیده ها در فامیل و محلّه امر واسطه گری را انجام دهند.

همچنین کسانی که می توانند به فرهنگ سازی واسطه گری در امر ازدواج کمک کنند عبارتند از:
امام جماعت مساجد، اساتید دانشگاه ها، مجموعه های آموزشی و رسانه ها
زیرا به خاطر پیچیدگی ارتباط ها باید محدوده کسانی که در این رابطه اقدام می کنند را بسط و گسترش داد.
بنابراین مراکز همسر یابی باید تبدیل شوند به فرهنگ همسریابی در بین خانواده ها تا امر ازدواج با خطر پذیری بسیار کمتری انجام شود. و البته باید این مسأله هم فرهنگ سازی شود که پیش قدم شدن خانواده دختر برای ازدواج عیب محسوب نشود. و اگر چنین شود نگرانی ها در این رابطه بر طرف می شود.
در فرهنگ دینی نیز به امر واسطه گری در امر ازدواج توجه شده است.
حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السّلام در این رابطه فرمودند: بهترین واسطه گری، واسطه گری در امر ازدواج است.
رسول خدا حضرت محمد مصطفی صلوت الله علیه و آله و سلّم  نیز در این رابطه فرمودند: هر کس برای ازدواج دو مؤمن تلاش کند تا آن ها به هم برسند، خداوند عزّوجل هزار حورالعین را به ازدواج او در می آورد که هر کدام از آن ها در قصری از درّ و یاقوت قرار دارند و برای هر گامی که در این مسیر بر می دارد به ازاء هر کلمه ای که در این باره سخن بگوید، عمل یک سال را برای او می نویسد؛ که در این یک سال گویی شب ها را به عبادت ایستاده و روز ها را روزه گرفته است.
و این نشانه عظمّت امر واسطه گری در امر ازدواج است.

نظر استاد:

سلام علیکم عزیز دلم!

احسنت، خدا گواهه وقتی پروژه شما را مطالعه می کردم فقط لذت می ردم و بس، احسنت، احسنت، احسنت