قهر، دارویی قلابی

قهریم ولی حرف که می‌زنیم!

طبیعی است که نشود جلویش را گرفت. در خانه هر از گاهی اتفاقاتی می‌افتد که باعث می‌شود زن و شوهر مدتی با هم، حرف نزنند اما این حرف نزدن‌ها و قهر کردن‌ها تا کجا و چه مدتی درست است؟

اگر شما جزء آن دسته افراد هستید که زیاد با همسرتان قهر می‌کنید حتماً گمان می‌کنید با این روش، مشکلاتتان حل می‌شود اما تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا بعد از این همه قهر و آشتی، مشکلات شما تمامی نیافته است؟

دکتر نوید نوری، روان‌شناس در زمینه زوج درمانی، با ارائه توضیحات و راهکارهایی در این زمینه شما را راهنمایی می‌کند.

با سیستم ۵ دقیقه‌ای آشنا شو!

زن و شوهر‌ها هنگام گفت‌و‌گو، به این دلیل که کمتر به حرف یکدیگر گوش می‌کنند در درک و انتقال مفاهیم، دچار مشکل می‌شوند. معمولاً زمانی که یک طرف، شروع به صحبت کردن می‌کند طرف مقابل شروع به دفاع از خود و توجیه کردن طرف مقابل می‌کند.

زمانی درک به وجود می‌آید که همدلی داشته باشید؛ یعنی اجازه دهید طرف مقابل، صحبتش را تمام کند. همچنین حین گفت‌و‌گو، نباید میان صحبت‌های او بپرید. حتی اگر نظرات او را قبول ندارید باید به او این فرصت را بدهید که صحبتش را تمام کند. با گوش کردن فعال به صحبت‌های طرف مقابل به خود، نیز این فرصت را می‌دهید که حرف‌های او را ارزیابی کنید. با به کار گرفتن سیستم ۵ دقیقه‌ای، هر کدام از طرفین ۵ دقیقه فرصت اظهار نظر و صحبت کردن دارد. این سیستم به زوج‌هایی که گفت‌و‌گو‌هایشان به مشاجره می‌انجامد کمک می‌کند تا بدون اینکه صحبت یکدیگر را قطع کنند با هم گفت‌و‌گو کنند و همدلی و گوش دادن فعال بین آن‌ها ایجاد شود؛ در این صورت، هم صحبت‌های طرف مقابل را شنیده‌اید، هم او را ارزیابی کرده‌اید، هم از نقطه نظرات خود دفاع کرده و هم می‌توانید سؤال‌های زیادتری را برای رفع ابهامات بپرسید.

حرف بزن اما درست!

هنگام بروز مشکل، زمانی را برای صحبت کردن انتخاب کنید که احساس می‌کنید شرایط، فضا و مکان برای صحبت کردن مهیاست. هر زمانی که آسمان ارتباطتان آبی است باید گفت‌و‌گو کنید. صحبت کردن زمانی که هر یک از افراد، دچار هیجانات نامناسبی باشند نتیجه رضایت‌بخشی را به دنبال ندارد. اگر حین گفت‌و‌گو دچار هیجان شدید، یک فاصله زمانی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه‌ای به خود بدهید و بعد از اینکه دوباره آرام شدید به بحث ادامه دهید. اگر هنگام گفت‌و‌گو با یکدیگر به هر دلیلی نمی‌توانید هیجانات خود را کنترل کنید برای یکدیگر نامه بنویسید. این کار میزان قضاوت شما نسبت به یکدیگر را به حداقل می‌رساند و مفهوم همدلی و درک متقابل بیشتر ایجاد می‌شود.

فن X_Y_Z

برای بیان احساساتتان برای طرف مقابل از فن X-Y-Z استفاده کنید.

X موقعیت و زمان، Y کاری که انجام شده و طرف مقابل، به آن خرده دارد و Z احساسات فرد را بیان می‌کند.

به عنوان مثال (در شیوه صحیح)، احساستان را اینگونه بیان کنید: چهارشنبه هفته گذشته هنگامی که منزل خواهرت بودیم و تو میان جمع به من فلان حرف را زدی چنین احساسی در من به وجود آمد. معمولاً زن و شوهر‌ها حین گفت‌و‌گو فقط احساسات ناخوشایند خود را بیان می‌کنند.

مثلاً (در شیوه غلط) می‌گویند: از دستت خیلی ناراحتم، دیگه علاقه‌ای بین ما وجود ندارد، صحبت کردن با تو به جایی نمی‌رسد، با تو نمی‌شه ادامه داد و....

نقش برنده و بازنده

بخش زیادی از رفتار‌ها و ویژگی‌های افراد ناشی از سرشت و شیوه تربیتی آن‌هاست و به این دلیل تغییر ابعاد آن نیاز به زمان دارد. به یاد داشته باشید که صبوری و زمان دادن به تغییر، نقش مهمی در برطرف کردن این آسیب ارتباطی دارد. در بعضی از ارتباطات زناشویی، واکنش یکی از طرفین به مسائل، قهر کردن است و طرف دیگر مدام در برابر او کوتاه می‌آید و خودش به تنهایی و یک طرفه در صدد حل مشکلات بر می‌آید. در چنین ارتباطی تا پایان زندگی، یک نفر نقش برنده و دیگری نقش بازنده را خواهد داشت. عوامل شخصیتی و‌ شناختی زیادی در این مسئله دخیل است و افراد به خودی خود نمی‌توانند چنین مشکلاتی را حل کنند. بنابراین اگر شما یا همسرتان برای حل مشکلاتتان زیاد از قهر کردن استفاده می‌کنید حتماً از یک مشاور یا روان‌شناس کمک بگیرید.

قهر، قهر تا کجا؟

متأسفانه بعضی افراد، قهر طرف مقابل را با قهر جواب می‌دهند. مگر قهر طرف مقابل، احساس خوشایندی در شما ایجاد کرده که شما هم برای حل مسئله از این روش استفاده می‌کنید؟ این کار به عنوان یک شیوه ناکار آمد، نه تنها مشکل را حل نمی‌کند بلکه فاصله ایجاد شده را بیشتر و مشکل را حاد‌تر می‌کند.

مرد باید بیاد جلو

متأسفانه یک تفکر بسیار اشتباه که رایج شده این است که خانم‌ها انتظار دارند زمانی که قهر می‌کنند آقایان برای خاتمه دادن به آن پیش‌قدم شوند. برای داشتن یک رابطه زناشویی مؤثر باید این مرز‌ها را از بین ببرید و بدانید زن و مرد هر دو در قبال زندگی زناشویی خود مسئولند. اگر خود زن و شوهر باور داشته باشند که طولانی شدن قهر، فاصله عاطفی ایجاد شده را بیشتر و دلسردی عاطفی ایجاد می‌کند و آن‌ها را از یکدیگر دور‌تر می‌سازد قطعاً به این نتیجه می‌رسند که برای آشتی کردن و رفع دلخوری و قهر ایجاد شده هر چه زود‌تر پیش‌قدم شوند. البته این را هم بدانید که هر چند آشتی کردن و برگشتن به ارتباط، شرط لازم برای بهبود روابط است اما شرط کافی نیست. مطمئناً زن و شوهری که زیاد قهر می‌کنند یا قهرهای طولانی مدتی را تجربه می‌کنند خلأهای رفتاری دارند که به بحث‌های جاری و بعد منجر خواهد شد. بنابراین بعد از آشتی کردن و توافق برای برگشتن به ارتباط باید رفتارهای جدید و کار آمد را جایگزین رفتارهای ناکارآمد قبلی کنید.

اصلاً فکرش رو هم نکن

در یک رابطه زناشویی هرگز نباید طرف مقابل را با دنیای خودش تنها بگذارید چون امکان دارد در دنیای خود چیزی را بسازد که شما جزء آن نباشید. برخلاف تصور، افراد به نبودن یکدیگر زود عادت کرده و خو می‌گیرند. بدانید که قهر کردن و ترک منزل نه تنها یک راه حل کارساز نیست بلکه به نوعی یک اعلام برای جدایی از سوی شماست و زنگ خطری که نشان می‌دهد این رابطه به سوی سردی و طلاق عاطفی پیش می‌رود.

بروز چنین رفتاری از جانب زن یا شوهر نشان دهنده یک رابطه ناکارآمد با رفتار‌های ناکارآمد و عدم مهارت‌های لازم برای کنترل آن‌هاست. با ترک خانه، خانواده‌ها در جریان مشکلات قرار می‌گیرند و ناخودآگاه مداخلاتی از جانب آن‌ها صورت می‌گیرد که گاهی مناسب نیست. در این صورت با بازخوردهای درست و نادرستی که ممکن است از اطرافیان دریافت شود، حالت دوگانگی عاطفی برای ساختن یا نساختن ارتباط بیشتر می‌شود.

اگر چه قصد و نیت آن‌ها خیر است اما به علت اینکه تخصص لازم را برای حل مشکلاتی از این دست ندارند نه تنها به بهبود اوضاع کمکی نمی‌کنند بلکه شرایط را سخت‌تر می‌کنند. در چنین اوضاعی زن و شوهر به جای دامن زدن به مشکل باید به طرف مقابل، حق انتخاب بدهند و با کمک گرفتن از یک متخصص، بهتر می‌توانند در مسیر صحیح گام بردارند.

فقط آقایان بخوانند.

خانم‌ها با حرف زدن درباره مشکلاتشان بخش اعظم آن‌ها را حل می‌کنند. معمولاً آقایان در ارتباط، اجازه این صحبت کردن را به خانم‌ها نمی‌دهند. بنابراین به جای اینکه به همسرتان برچسب غرغرو بودن بزنید تلاش کنید بعد از ایجاد مشکل، دلخوری و ناراحتی، شنونده صحبت‌ها و بیان احساسات او باشید.

فقط خانم‌ها بخوانند.

آقایان بر عکس خانم‌ها با صحبت کردن، مشکلشان حل نمی‌شود و تا زمانی که برای مشکلشان راه حل پیدا نکنند از فکر آن بیرون نمی‌آیند. حواس پنج گانه مرد‌ها زمانی که یک تعارض به وجود می‌آید تماماً معطوف به حل مسئله می‌شود، به همین دلیل اگر با او صحبت می‌کنید و پاسخ مناسبی از او دریافت نمی‌کنید بدانید که تمام حواسش معطوف به حل مشکل است؛ بنابراین به جای اینکه او را متهم به بی‌احساسی و بی‌تفاوتی کنید سعی کنید زمانی او را به حال خود بگذارید تا به نتیجه برسد.

منبع: همشهری آنلاین