رابطه استغفار و رزق

بحث اخلاقی

هر وقت دیدی رزقت کم شده زیادتر از قبل، استغار کن!

عن النّبی صلی الله علیه و آله: أنّه قال: أَكْثِرُوا الِاسْتِغْفَارَ تَجْلِبُوا الرِّزْق‏[1]= بسیار آمرزش بخواهید، زیرا این کار روزی را جلب می‌کند.

نکته مورد توجه در آیات و روایاتی که در مطالب پیشین به آن پرداخته شد، سودمند بودن ارتباط با خدا برای زندگی مادی و دنیوی، علاوه بر سودمندی برای آخرت بود. یعنی ارتباط و نزدیکی به خدا، نه تنها برای آخرت انسان مفید است، بلکه دنیای انسان را نیز آباد می‌کند.

مَنْ كانَ يُرِيدُ ثَوابَ الدُّنْيا فَعِنْدَ اللَّهِ ثَوابُ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ[2]

ثواب دنیا و آخرت نزد خداوند است، وقتی کسی با خدا باشد، علاوه بر آخرت، از دنیا نیز بهره مند می شود.

أمّا القلب المشغول بالمولی فله الدنیا و العقبی و المولی[3]
و قلبی که به خداوند مشغول است، دنیا و آخرت و خدا را یک جا دارد.
 

و انهج لی إلی محبّتک سبیلاً سهله أکمل لی خیر الدنیا و الآخرة[4]

این که ارتباط با خدا، موجب دستیابی به بهشت جاوید و مقامات عالی و کرامات می‌شود، واضح و روشن است. اما آیا ارتباط با خدا، برای دنیای انسان نیز سودمند است؟ که آیه قرآن می‌فرماید، پاداش و ثواب دنیا و آخرت، هر دو نزد خداوندست.

بر اساس آنچه از قرآن و احادیث اهل بیت علیهم السلام استفاده می‌شود، قطع ارتباط با خدا، در واقع، قطع ارتباط انسان با خودش و منافع خودش است؛ و قطعاً ارتباط انسان با خدا هیچ سودی برای خدا هیچ فایده‌ای ندارد:

إِنْ تَكْفُرُوا أَنْتُمْ وَ مَنْ فِي الْأَرْضِ جَمِيعاً فَإِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ حَمِيدٌ[5]= خدا اصلا نیازی به ما ندارد که ما با او ارتباط برقرار کنیم.

نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ[6]= فراموش کردن خدا یعنی فراموش کردن خود و منافع خود، منافع انسان نیز، هم دنیوی و هم اخروی است.
 

در نظام آفرینش این طور است که قطع ارتباط با خدا برای جامعه انسانی بلکه برای جهان مشکل می‌آفریند. 

ظَهَرَ الْفَسادُ فِي الْبَرِّ وَ الْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ[7]= وقتی که گناه انسان می‌کند، برکت از زمین و دریا می‌رود و فساد و تباهی پدید می آید.
 

وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ[8]= اگر در زندگی مصیبتی پیش آمد، این مصیبت نتیجه کار خود انسان است.

از طرف دیگر می‌فرماید:

وَ لَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرى‏ آمَنُوا وَ اتَّقَوْا لَفَتَحْنا عَلَيْهِمْ بَرَكاتٍ مِنَ السَّماءِ[9]= اگر انسان ها ایمان بیاورند و تقوا پیشه کنند، درهای برکت از آسمان و زمین برآنها گشوده می‌شود.

بنابراین ارتباط با خدا سبب آبادی دنیای انسان می‌شود. روایت اوّل بحث، نیز اشاره به همین نکته دارد.

می‌فرماید:

استغفار زیاد موجب ازدیاد روزی است. زیرا یکی از عواملی که برای روزی انسان مشکل ایجاد می‌کند، گناه است. گناه غم و غصه و گرفتاری می‌آورد، گناه سبب می‌شود که رزق و روزی انسان تنگ شود. از همین جهت یکی از عوامل گشایش روزی، استغفار از گناه است. 

مرحوم آیت الله بهجت، به کسی که می‌گفت: در زندگی مشکل دارم، می‌فرمودند استغفار کن. 

توصیه مرحوم آیت الله مجتهدی نیز مبتنی بر همین آیات و روایات است:

 تقریر درس خارج آیة الله ری‌شهری 92/12/13

پانوشت: