کودک دشوار

کودک موسوم به «دشوار» چه مشخصاتی دارد؟

نویسنده: دکتر فرهاد شاملو

کودکان را از نظر خلق و خو و رفتار، به...

• کودکان آرام
• و کودکان دشوار تقسیم می‌کنند.

کودکان دشوار چه ویژگی هایی دارند؟

کودکان دشوار از بدو تولد و در دوره‌ی نوزادی، تحریک پذیرند و نسبت به محرک‌های محیطی واکنش شدیدی به صورت گریه‌ی طولانی و با صدای بلند نشان می‌دهند.

رفتارهای زیستی آن‌ها منظم نیست؛ یعنی کم خوابند، غذا خوردن‌شان نظم ندارد و در زمان‌های غیرقابل پیش‌بینی میل به غذا پیدا می‌کنند؛ به سختی آرام می‌شوند، سازگاری ضعیفی با محیط و دیگران دارند و به سختی با دیگران آشنا می‌شوند.

حدود 10 درصد نوزادان در گروه کودکان دشوار، جای می‌گیرند. این کودکان بعدها در مقایسه با هم‌سالان خود مشکلات عاطفی بیشتری پیدا می‌کنند.
کودکان دشوار باید شناخته شوند؛ زیرا نیاز به برخوردی آرام و با حوصله دارند. تنظیم رفتار آن‌ها با آرامش از همان دوران کودکی اهمیت زیادی دارد. گاهی والدین این کودکان در مورد بی‌نظمی و رفتار آنان احساس سرخوردگی، گناه و بی‌کفایتی می‌کنند. در حالی که تقصیری متوجه آنان نیست و بچه ذاتاً بدین گونه است. هرچند که این کودکان با رفتار خود ممکن است والدین را به عکس العمل های تند وا دارند.

کودکان ملایم (آرام) چه ویژگی هایی دارند؟

حدود 40 درصد کودکان در این گروه جای دارند. این بچه‌ها از بدو تولد نسبتاً آرام و خوش خلقند و رفتارهای زیستی باثباتی دارند؛ یعنی خواب و غذا خوردن و اجابت مزاج آن‌ها منظم است. آنان کودکانی انعطاف پذیرند و به راحتی با محیط و تغییرات آن سازگاری پیدا می‌کنند. محرک‌های جدید آن‌ها را زیاد آشفته نمی‌کند و وقتی گریه می‌کنند به آسانی آرام می‌شوند و خوش خلق و زود آشنا هستند. والدین این دسته از نوزادان معمولاً با آن‌ها زیاد مشکل ندارند.
حدود 15 درصد از کودکان هم در گروه بچه‌های سرد مزاج تقسیم‌بندی می‌شوند. این کودکان از همان دوران نوزادی نسبت به محیط و دیگران کم توجهند و هر چند مثل کودکانِ دشوار زیاد تحریک‌پذیر نیستند ولی در مقایسه با دیگر کودکان منزوی‌ترند.
سایر کودکان در حد وسط بین کودکانِ دشوار و ملایم قرار دارند و خلق و خو و سازگاری آن‌ها اگر چه زیاد مناسب نیست، ولی در حد کودکانِ دشوار هم برای والدین خود درد سرساز نیستند.

منبع مقاله:
شاملو، فرهاد(1388)، زندگی روانی کودک تا یک سالگی (کودک شیرخوار خود را بشناسیم)، تهران: نشر قطره، چاپ اوّل.

نقد مسعود رضانژاد از مقاله حاضر:

به زودی...