روزه از نگاه دانشمندان

چهارده قرن پیش، زمانی که جهل سرتاسر حجاز را فرا گرفته بود پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: «صوموا تصحوا... روزه بگیرید تا تندرست شوید» و فرمود: معده خانه هر دردی است و پرهیز و اجتناب (از غذاهای نامناسب و زیاده‌خوری) اساس و رأس هر داروی شفابخش است.

دانش بشری در این چند سال متوجه نقش مهم روزه در تأمین سلامت انسان شده است ازاین‌روی در کشورهای مختلف کلینیک‌هایی تشکیل‌شده است که مبنای درمان آن‌ها روزه است و تاکنون از این طریق بیماران زیادی شفا یافته‌اند. اینک با چند کلام از دانشمندان که عمق کلام پیامبر صلی الله علیه و آله را آشکار می‌کند، آشنا می‌شوید.

·         دکتر الکسیس کارل

با روزه‌داری قند خون در کبد می‌ریزد و چربی‌هایی که در زیر پوست ذخیره‌شده‌اند، پروتئین‌های عضلات و غدد و سلول‌های کبدی آزاد شده به مصرف تغذیه می‌رسند.

·         دکتر ژان فروموزان

وی معالجه با روزه را به شستشوی احشاء تعبیر می‌کند که در آغاز روزه‌داری، زبان باردار است ... که پس از سه چهار روز بو برطرف می‌شود، اسیداوریک ادرار کاهش می‌یابد و شخص احساس سبکی و خوشی خارق‌العاده می‌کند. در این حال اعضاء هم استراحتی دارند.

·         دکتر تومانیانس

فایده بزرگ کم خوری و پرهیز از غذاها، در یک مدت کوتاه، آن است که چون معده در طول مدت یازده ماه مرتب پر از غذا بوده و در مدت یک ماه روزه‌داری مواد غذایی شکم خود را دفع کند و همین‌طور کبد که برای حل و هضم غذا مجبور است دائماً صفرای خود را مصرف کند، در مدت سی روز ترشحات صفراوی را صرف حل کردن باقی‌مانده غذای جمع‌آوری‌شده خواهد کرد.

دستگاه هاضمه در نتیجه کم خوردن غذا، اندکی فراغت حاصل کرده و رفع خستگی می‌کند، روزه، یعنی کم خوردن و کم آشامیدن در مدت معینی از سال و این بهترین راه معالجه و حفظ تندرستی است که طب قدیم و جدید را از این حیث متوجه خود ساخته است، مخصوصاً امراضی را که بر دستگاه گوارش به خصوص کلیه و کبد عارض می‌شود و به توسط دارو نمی‌توان آن‌ها را علاج کرد، روزه به خوبی معالجه می‌کند، چنانچه بهترین داروها برای برطرف ساختن سوءهاضمه روزه گرفتن است. مرض مخصوص کبد نیز که موجب «یرقان» می‌گردد بهترین طریق معالجه‌اش روزه گرفتن است، چه آنکه ایجاد این مرض اغلب اوقات به واسطه خستگی کبد است که در موقع زیادی عمل و فعالیت، نمی‌تواند صفراء را از خون بگیرد.

·         دکتر گوئل پا

بیماری‌ها از تخمیر غذا در روده‌هاست که همه با روزه اصلاح می‌گردد.

·         دکتر آلکسی سوفورین

جسم به هنگام روزه به جای غذا از مواد داخلی استفاده می‌کند و آن‌ها را مصرف می‌کند و مواد کثیف و عفونی که در جسم هست و ریشه و خمیره بیماری‌هاست، از بین می‌رود و به این طریق روزه سبب بهبودی همه بیماری‌هاست. ازاین‌رو جسم خود را به وسیله روزه از داخل نظیف و پاکیزه کنید.

·         دکتر کارلو

هر شخص بیمار باید در هر سال مدتی از غذا پرهیز کند; زیرا مادامی که غذا به تن می‌رسد میکرب‌ها در حال رشداست، ولی هنگامی‌که از غذا پرهیز کند، میکرب‌ها روبه ضعف می‌روند... روزه‌ای که اسلام را واجب کرد، بزرگترین ضامن سلامتی تن است.

·         دکتر رو

روسیک اسوجی تعداد زیادی از بیماران مبتلا به سفلیس شدید را بهبودی بخشید و تنها داروی وی امساک و روزه بود.

·         بندیک دانشمند فیزیولوژیست:

یک دوره روزه سی و یک روز است .در این مدت در ترکیب خون هیچ‌گونه اختلاطی به هم نرسیده و آن نوری که در بعضی از روزه‌داران دیده می‌شود، یک حالت جوانی و نشاطی است که برای روزه‌داران رخ می‌دهد.

·         اوتو بوخنگر

وی تحقیقات جامعی پیرامون اثرات روزه انجام داد و با تشکیل کنفرانسی در یک کنگره پزشکی نتایج آن را اعلام کرد، متن این اجلاس که به صورت کتاب و به شش زبان از طرف کلینیک این دکتر انتشار یافت، با استقبال فراوانی روبرو شد.

وی می‌گوید: «اکثر بیماری‌های حاد و مزمن را می‌توان به وسیله روزه بهبود بخشید، یا از شدت آن‌ها کاست.» وی می‌گوید: به هنگام روزه، بدن بیمار پست‌ترین مواد را از سراسر بدن جمع‌آوری کرده و می‌سوزاند، نیروهای نوسازی بدن انسان به هنگام روزه فعال می‌شوند و تصفیه و ترمیم بافت‌ها را شروع می‌کنند... در مدت پنجاه سال که از تأسیس «کلینیک اوتو بوخنگر» می‌گذرد، بیش از پنجاه هزار بیمار در این کلینیک توسط روزه درمان شده‌اند.

·         دکتر عبدالعزیز اسماعیل پاشا

برای معالجه در موارد زیر از روزه استفاده می‌شود.

الف: در مورد اضطراب مزمن امعاء و هنگامی‌که مقرون با تخمیر مواد زلالیه و مواد نشاسته‌ای باشد. در این موقع روزه، مخصوصاً از جهت نیاشامیدن آب میان دو خوراک و ایجاد فاصله طولانی نوبت‌های غذا، علاج قطعی است و این خصوصیات در مورد روزه ماه رمضان کاملاً رعایت شده است.

ب: هنگام زیاد شدن وزن که ناشی از کثرت خوراک و کمی حرکت باشد. در این مورد روزه با رعایت اعتدال در غذا، افطار و اکتفاء به آب هنگام سحر از هر قسم معالجه‌ای مفیدتر است.

ج: زیادی فشارخون.

د: مرض قند.

ه: در مورد التهاب حاد و مزمن کلیه که مقرون با ترشح و تورم باشد.

و: در مورد امراض قلب که توأم با تورم باشد.

ز: التهاب مزمن مفاصل، خصوصاً وقتی‌که توأم با امراض چاقی باشد به‌طوری‌که غالب زن‌ها پس از سن چهل‌سالگی به بعد به آن مبتلا می‌شوند. دراین‌باره دیده‌شده است که در ماه رمضان این مرض به درجات خفیف‌تر از موقعی است که برق و خون گرفتن و ادویه و تمام مسائل طب جدید به‌ کار برده می‌شود.

·         دکتر کارلو

چون امراض زیاد شده‌اند، خود را ناگزیر می‌بینم که هم‌وطنان خود را نصیحت‌کنم و آن‌ها را به‌وسیله دوایی مؤثر که در دسترس هر فقیر و ثروتمند باشد، راهنمایی کنم و این همانا روزه‌ای است که محمد صلی الله علیه و آله در جزیره العرب تشریح نمود.

·         دکتر آندره پاسک

وی ضمن سودمند شمردن روزه برای بیماری‌ها می‌گوید: در صورت وجود ناراحتی‌های وخیم چشم (ورم‌ها، ورم شبکیه، ورم بافت ملتحمه، آب‌مروارید و آب سبز) روزه حتماً ضروری است.

·         دکتر آلن مویل

روزه (بهداشتی) چهار فایده عمده زیر را در بر دارد:

1. مانع تجمع مواد سمی می‌شود.
2. باعث استراحت دستگاه‌های گوارش می‌گردد.
3. به وسیله روزه بدن انرژی خود را صرف دفع سموم می‌کند.
4. نیروی حیات تحریک می‌شود تا مواد زائد دفع گردد.

پروفسور ولادیمیر نیکی

در اثر گرسنگی (روزه‌داری) غدد فوق کلیوی ترشحات نامتعادل تمام غدد را خورده و آن‌ها را برای مدت‌ها متعادل خواهد ساخت.

کلید واژه:

• The benefits of fasting, according to scientists
• مزایای روزه، به گفته دانشمندان
• فوائد الصيام، وفقا للعلماء 
• 禁食的好处，据科学家
• سائنسدانوں کے مطابق روزے کے فوائد
• वैज्ञानिकों के अनुसार उपवास के लाभ

منبع: مجله فرهنگ كوثر - دی 1376، شماره 10