چگونه سرطان‌ها را در مراحل اولیه شناسایی کنیم؟

امروزه با پیشرفت علم و تجهیزات پزشکی، می‌توان تست‌ و آزمایش‌هایی را انجام داد که سرطان را قبل از بروز هر گونه علائمی شناسایی می‌کنند.

سرطان سینه

• زنان بین سنین ۴۰ تا ۴۴ سالگی بهتر است تست‌های سرطان سینه با ماموگرافی سالانه (گرفتن عکس رادیولوژی از سینه) را شروع کنند.
• زنان بین ۴۵ تا ۵۴ سال باید سالانه ماموگرافی انجام دهند.
• زنان بالای ۵۵ سال باید هر ۲ سال یک‌بار ماموگرافی انجام دهند یا هر سال معاینه شوند.
• معاینه سینه‌ها باید برای زنی که در سلامتی کامل به سر می‌برد و انتظار می‌رود تا ۱۰ سال یا بیشتر عمر کند، ادامه یابد.
• همه زنان باید با مزایا، محدودیت‌ها و معایب بالقوه معاینات و تست‌های بررسی سرطان سینه آشنا باشند. همچنین اگر هر تغییری را در سینه خود احساس کردند، به پزشک مراجعه کنند.
• برخی از زنان به دلیل سابقه خانوادگی و مشکلات ژنتیکی خود باید ماموگرافی را همراه با MRI انجام دهند (تعداد زنانی که در این دسته قرار می‌گیرند، بسیار محدود است)

سرطان کولون، مقعد و پلیپ‌ها

بهتر است این تست‌ها از سن ۵۰ سالگی هم در مردان و هم در زنان شروع ‌شود و افراد باید یکی از تست‌های زیر را انجام دهند.

تست‌هایی برای پیدا کردن پلیپ‌ها و سرطان:

• سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر هر ۵ سال یک‌بار
• کولونوسکوپی هر ۱۰ سال یک‌بار
• تنقیه باریوم با وضوح دوگانه هر ۵ سال یک‌بار
• سی‌تی کولونوگرافی (کولونوسکوپی مجازی) هر ۵ سال یک‌بار

تست‌هایی که اغلب سرطان‌ها را شناسایی می‌کنند:

• آزمایش خون مخفی در مدفوع مبتنی بر گایاک (gFOBT)
• تست ایمونوشیمیایی مدفوع (FIT) سالانه
• تست DNA مدفوع (SDNA) هر ۳ سال یک‌بار

اگر در معرض خطر ابتلا به سرطان به دلیل سوابق ژنتیکی هستید، احتمالاً باید با برنامه‌های مختلف دیگری آزمایش شوید. شما می‌توانید با یک متخصص در مورد سوابق خود صحبت کنید تا بهترین آزمایش‌ها برای شما در نظر گرفته شود.

سرطان دهانه رحم

• تست سرطان دهانه رحم باید از سن ۲۱ سالگی آغاز شود. زنان زیر ۲۱ سال نباید آزمایش شوند.
• زنان بین ۲۱ تا ۲۹ سال باید هر ۳ سال یک‌بار یک آزمایش پاپ اسمیر انجام دهند. آزمایش HPV نباید در این گروه سنی استفاده شود، مگر اینکه نتیجه آزمایش پاپ اسمیر غیرطبیعی باشد.
• زنان بین ۳۰ تا ۶۵ سال باید یک آزمایش پاپ اسمیر به علاوه یک آزمایش HPV را هر ۵ سال یک‌بار انجام دهند. بهتر است این تست‌ها انجام شود، اما انجام تست پاپ اسمیر هر ۳ سال یک‌بار نیز به تنهایی کافی است.
• زنان بالای ۶۵ سال که در ۱۰ سال گذشته به طور منظم تست سرطان دهانه رحم با نتیجه نرمال داشتند، دیگر نباید تست شوند. زمانی که آزمایش متوقف شد، نباید دوباره شروع شود. زنانی که سابقه جدی در زمینه ابتلا به سرطان دهانه رحم دارند، حداقل باید به مدت ۲۰ سال پس از تشخیص اولیه، آزمایش‌ها را انجام دهند، حتی اگر سن فرد بالای ۶۵ سال برود.

سرطان رحم

• باید در مورد خطرات و نشانه‌های سرطان رحم به زنانی که به مرحله یائسگی رسیدند، هشدار داده شود. زنان باید هر گونه خونریزی غیرمنتظره را به پزشک خود گزارش دهند.
• زنانی که سابقه ژنتیکی دارند، بهتر است سالانه تست بیوپسی رحم داشته باشند.

سرطان ریه

پیشنهاد می‌شود بر روی افرادی که احتمال ابتلا به سرطان ریه در آن‌ها در حد متوسط است، این آزمایش انجام نشود؛ اما بر روی افرادی که احتمال ابتلا به سرطان ریه به دلیل کشیدن سیگار در آن‌ها بالا است، این آزمایش باید انجام شود. اگر جزو گروه‌های زیر هستید، این آزمایش‌ها را انجام دهید.

• ۵۵ تا ۷۴ سال سن دارید
• در سلامت کامل به سر می‌برید
• قبلاً حداقل ۳۰ سال روزی یک پاکت سیگار کشیده‌اید یا در حال حاضر سیگاری هستید یا طی ۱۵ سال اخیر سیگار را ترک کرده‌اید.

این آزمایش به صورت دوز پایین سی‌تی‌اسکن از قفسه سینه فرد انجام می‌شود.

سرطان پروستات

توصیه می‌شود که مردان تصمیم‌گیری آگاهانه‌ای در مورد انجام یا عدم انجام آزمایش‌های سرطان پروستات انجام دهند. تحقیقات هنوز ثابت نکرده‌اند که منافع این آزمایش بیشتر از مضرات آن است یا خیر؛ بنابراین بهتر است قبل از انجام آزمایش از خطرات و منافع احتمالی آن مطمئن شوید.

• از سن ۵۰ سالگی به بعد با یک پزشک در مورد مزایا و معایب این آزمایش مشورت کنید.
• اگر جزو نژاد آفریقایی-آمریکایی هستید یا پدر یا برادری دارید که قبل از سن ۶۵ سالگی دچار سرطان پروستات شده است، حتماً با پزشک خود صحبت کنید؛ چرا که ممکن است بهتر باشد از سن ۴۵ سالگی این آزمایش‌ها را انجام دهید.
• اگر تصمیم گرفتید این آزمایش را انجام دهید، قبل از آن باید یک تست خون PSA به همراه معاینه مقعدی یا بدون آن بدهید. تعداد دفعاتی که باید این آزمایش را تکرار کنید، به سطح PSA شما بستگی دارد.

با چند نکته و پیشنهاد زیر خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهید و سلامت خود را کنترل کنید:

• از مصرف هر نوع توتون و تنباکو اجتناب کنید.
• وزن خود را متعادل و سالم نگه‌دارید.
• فعالیت بدنی منظم داشته باشید.
• غذاهای سالم با مقدار زیادی میوه و سبزی بخورید.
• از مصرف الکل خودداری کنید.
• از پوست خود مراقبت کنید.
• بدن خود، سابقه خانوادگی و خطرات احتمالی را بهتر بشناسید.
• به طور منظم تست و آزمایش‌های سرطان را انجام دهید.